ETRÜSK VE ROMA SANTI:
Etrüskler taş işçiliğinde usta idiler.En çok kesme taşlardan sağlam duvar ve kemerler yapmışlardır.Etrüskler surlarla çevrili şehirler içinde evler ve tapınaklar yapmışlardır.Bunların çatılarını boyalı kabartmalarla süslü süslü toprak levhalarla kaplamışlardır.
Yunanlılara göre daha sık ve basık sütunlar kullanmışlardır.
Mezar mimarisine önem vermişlerdir.Kaya içine oda mezarları ve tümülüsler oluşturmuşlardır.
Taş mezar odalarının duvarları fresklerle ve kabartmalarla kaplıdır.Resimlerde yemek şölenleri,atletik oyunlar, müzikçilerin eşliğinde değişik hareketlerin yapıldığı danslar,deniz yada kara avcılığı konuları işlenmiştir.
ROMA MİMARLIĞI
Yeteneklerini en çok gösterdikleri alan mimarlıktır.Taş’ın yanında bağlayıcı bir madde olarak kireç harcını kullanmaları kemer ve kubbe tekniğini geliştirmiştir.Böylece geniş mekanların üzerlerini örtmek mümkün olmuştur.
è TAPINAKLAR:Yuvarlak tapınak planları vardır.Üzerleri kubbe ile örtülüdür.Yunan tarzındaki tapınak planları da devam etmiştir.Çok büyük ölçüde yapılan tapınakları da vardır.En tanınmışı Baalbek’teki JÜPİTER TAPINAĞI’dır.
è TİYATROLAR:Yunan tiyatrosu gibi üç bölümden oluşur.Antalya Aspendos tiyatrosu,Side tiyatrosu örnek verilebilir.
è AMFİTİYATROLAR:Gladyatörlerin yada vahşi hayvanların boğuşmaları için yapılmıştır.2 bölümden oluşur. Oval şeklinde meydan ve onu çeviren basamaklar.Roma’daki Koleseum en büyük Roma yapılarından olup 40.000 seyirciyi alabiliyordu.
è ROMA HAMAMLARI:Soyunma yeri,ılık – sıcak – soğuk yıkanma salonlarından oluşur.Daha sonraları spor salonları ve kitaplıklarla birleştirilmiştir.İç süsleri zengindir.Miletos’a Paustina hamamı örnek verilebilir.
è SU KÖPRÜLERİ ( KANALLARI ): Şehirlere ve hamamlara su akıtma amacıyla yapılmıştır.Anadolu’da çok sayıda bulunmaktadır.En iyi korunmuş olanı Antalya bölgesinde Aspendos’a su getiren köprü olup iki ucu kule şeklinde yükselmektedir.İstanbul’daki Bozdoğan Kemeri de örnek olarak verilebilir.
è BAZİLİKALAR:Roma mahkeme binalardır.
è EVLER:Üzeri örtülü büyük bir mekandır.Yüksek tavanın ortasında bir delik onun tam altında bir havuz vardır. Yatak odaları ve yemek odalarından oluşur.M.S. 1.YY dan başlanılarak apartman tipi evler görülür.Balkonlu evler imparator sarayları :
- Tören daireleri,oturma daireleri ve bahçe olmak üzere üç esas kısımdan oluşur.
- Zafer Takıları ve Şehir Kapıları:Caddeleri üzerinde yer alır.Taklar heykel taşıyan anıtlardır.Üzeri kemerle örülüdür.
è HEYKELTIRAŞLIK
Romalılar heykeltıraşlıkta Yunanlılar kadar başarılı olamamışlardır.yunan heykellerini kopya ederek çoğaltmışlardır.Bu kopyalar sayesinde Yunan heykeltıraşlığı hakkında bilgi edinebiliyoruz.Romalılar Portre ve kabartma sanatında başarılı olmuşlardır.
Tapınak ve meydanlara tanrı ve imparator heykelleri konulmuştur.Roma portre sanatının kökleri ölüler kültürden aranmalıdır.Bir Romalı öldükten sonra balmumundan bir portre maskesi yapılır.Bu maske cenaze töreninde taşındıktan sonra evde bir hücrenin içinde saklanırdı.Yunan portreleri ne kadar realist olursa olsun portre sahibini idealleştiren bir tarafı vardı.Romalılarda ise din geleneklerinden ötürü,portre ile sahibi arasında tam bir benzetmeye önem vermişler ve bugünkü anlamda portreleri meydana getirmişlerdir.
Avgustos’un heykeli:İmparatoru başkomutan,kabartmalarla süslü bir zırhlı elbisesi,Mantosunu beline dolamış; sağ kol yukarı kaldırılmış bir orduya hitap eder gibi gösterilmiştir.Ayakları tanrı heykellerinde olduğu gibi çıplaktır.Bu imparatorun tanrılık vasfı taşıdığına işaret eder.Baş sakin,düzgün biraz soğuk bir portre başıdır.
Trianus Sütunu:Günümüzde de ayakta kalabilen bu anıtın üzerinde,kente buradan giren imparatorun zafer kazandığını gösteren bir heykeli vardır.Sütun üzerinde Dakya fethini anlatan kabartmalar görülür.
Roma lahitleri:İki tür üslupla yapılır.Her tarafı süslü olan Yunan Lahitleri şeklinde ( İskender Lahdi ve Ağlayan kadınlar Lahdi ),diğeri ise sadece bir yüzünde süsler taşıyan kapağında ise ölen kişinin uzanmış heykelinin yapıldığı lahitlerdir.
Sosyal Bilgiler Öğretmeni İbrahim Başak (Kervanci63)